SIRIKLA YÜKSEK
ATLAMAYA BAŞLANGIÇ VE PROBLEMLERİN ÇÖZÜLMESİ
Aşağıdaki
yazı, M.Goss’un “Sırıkla Yüksek Atlamaya Başlangıç ve Problemlerin Çözülmesi”
ve “ Sırıkla Yüksek Atlamada Hareket Analizi” adlı makaleleri birleştirerek
oluşturulmuştur.
Çeviri Murat ÇİLLİ
Bir sırıkçının aşağıdaki özelliklere sahip
olmasının gerekliliği birçok kereler söylenmiştir.
-
Üst gövde kuvveti
-
Sürat
- Esneklik
-
Genel cimnastik yatkınlığı
- Dayanıklılık
Ne var ki çok az sayıda sporcu başlangıçta bu
özelliklerle size gelir. Bu yüzden, sizin mümkün olduğunca bu özellikleri
geliştirecek bir program oluşturmanız gerekmektedir. Bazı genç atletlerin bu
özelliklerin hepsinde zayıf olabileceğini fakat düzenli teknik ve fizyolojik
çalışmalar ile birlikte öğrenme isteği ve özen gösterilerek gelişmenin
olabileceğini unutmayınız.
Sırıkla yüksek atlamayı deneyen genç bir atlet ilk günlerde
diğer sırıkçıların geçtikleri yükseklikleri gözlemektedir. Koçun ilk günlerde
sporcunun uygun bir yüksekliğin üstünden geçmesine izin vermesi önemlidir. Bu yüksekliği
geçebilmesi için izlenecek bir kaç basamak şunlardır:
1-Atletin cesaretini, düşme
hissini minderde yada trombolinde test edin.
• Sıçratın ve mindere yada tromboline omuzları
üstünde düşmesini isteyin.
• Öğrenme tümüyle tamamlanana kadar çalışmaya
devam edin.
• Düşme ve baş aşağı durma hissini kazandırın.
2- Şimdi sporcunuzla
yalnızca 90-100 cm yükseklikten geçebilmesine yardımcı olacak bir sırıkla
tanıştırın. Bu tanışma, sporcunuzun hızı ve gücü ile sırığın, enerjiyi daha
sonra sporcuya geri vermek üzere depolama yeteneği arasındaki bir ortaklık
olarak açıklanmalıdır.
3-Sırığı 50-75 cm el arası
il kavramasın isteyin. Sporcu belki, denge için daha geniş el arası ile
taşımayı rahat bulabilir. Sporcunuza geniş el arası ile taşımanın daha sonra
problemlere neden olacağını açıklayınız. Taşıma rahat olan en uygun pozisyonda
olmalıdır. Sırığın ucu hafifçe solda ve başın üstündedir. Sağ kol hemen
kalçanın yanında baş parmak ve parmaklar arası aşağıda avuç içi öne doğru ve
rahat bir pozisyondadır. Sol kol vücutta 90 dereceden biraz fazla bir açı
yapar.
Şimdi sporcunuzdan pistte kulvar çizgisi
ayaklarının arasında olacak şekilde durmasnı isteyin. Sağ ve sol ayaklar
çizginin hemen sağına ve soluna gelecek şekilde koşuya başlatın. Omuzların
düzgün kare formu, yüksek diz ve düz bir hatta koşabilmeyi sağlamak tekrarlar
yapın.
4-Yüksek bir yerden dik
konumdaki sırığı kavrayan sırıkçınızdan öne doğru salınarak sağ dizi sol diz
formuna getirerek minderde sıt üstü düşmesini isteyin.
5-Sırığı sporcunuzun önünde
dik olarak koyun, sağ el üstte ve sol el 50-60 cm aşağıda olacak şekilde rahat
olan en yüksek noktaya uzanmasını isteyin. Sağ diz öne doğru vücuda önderlik
yapacak şekilde ileri ve yukarı doğru salınmasını isteyin. Sol ayak ucunun
yerden en son ayrılmasına dikkat edin. Sırıkçıdan sırığın sağından geçmesini
isteyin.
6-5. alıştırmayı sağ-sol
adım olarak tekrar edin. Sağ dizin yukarı doğru değil öne doğru sürülmesine ve
sol ayak ucunda yerden kopuşa dikkat edin.
7-6. alıştırmayı
sol-sağ-sol adımalarak ve her tekrarda tutuş yüksekliğini arttırarak sağ elin
aşağı kaymasına izin vermeyin.
8-Antrenör, sırıkçıya doğru
eğilmiş çok hafif bir sırığı kazanın soluna geçerek tutar. Sırıkçı 5-6 adımdan
yaklaşır. Sırığı sağ el üstte olaak şekilde kavrar. Çarpma anında antrenör sırığı
normal haret formunda iletir.
9-5. alıştırmada sırığın
ucuna doğru kalçasını yaklaştırıp, sağ kalça sol kalçanın etrafında döndürerek
sırığa yüzünü dönmesini isteyin.
10-6. alıştırmayı 9. alıştırmadaki
gibi tekrarlayın.
11-7. alıştırmayı 9 ve 10 alıştırmadaki
gibi tekrarlayın.
Sırıkçı 9,10 ve 11. alıştırmaları önce çim alanda
ve daha sonra gelişme ile pistte, kazanda ve minderde yapabilir.
12-11. alıştırmayı çok
tekrar ile çalışın ve her defasında yaklaşma koşusunu 2 adım arttırın. Taki 11-13
adıma ulaşana kadar
13-Sırıkçı şimdi 9-11 feet yüksekliklerden
geçmeye başlamıştır ve bu evrede düzeltmelerin başlaması gereklidir.
Antrenör sırıkçısını gözlerken, bazı sorulara
yanıtlar arayarak tekniği değerlendirmelidir. Başlangıçta antrenörün kendisine
sorması gereken bazı sorular şöyle sıralanabilir;
Sırığın Taşınması ve
Yaklaşma Koşusu ne kadar yüksekte taşındı?
•Sırık nerede taşındı?
•Sırık (göde ile ilişkili
olarak) nerede?
•Sol el (kalça ile ilişkili
olarak) nereder?
•Sağ el (kalça ile ilişkili
olarak) nerede?
•EI arası ne kadar geniş?
•Koşu boyunca sırığın taşınmasında neler oldu?
•Gözler nereye odaklandı?
•Koşuda gövdenin eğimi nedir?
•Saplamaya kadar adımlar eşit mi?
•Son 3 adımda ne oldu?
•Adımları karşılaştırın
•Sırığın pozisyonunu değerlendirin
•Sağ elin kaça ile ilişkisini değerlendirin
•EI arası yaklaşma
koşusu boyunca değişiyor mu, değişiyorsa nerede?
Saplama
•Sol el ile sağ el
ilişkisini değertendirin.
•Saplama evresinde sağ
elin konumunu değerlendirin.
•Saplama sırığı
vücutta ilişkisini değerlendirin.
•Sırık atlayış
pozisyonuna nasıl geldi?
•Gözler nereye
odaklandı?
•Sol el ile sağ ayak
ilişkisini değerlendirin.
•Sağ kolun pozisyonunu
değerlendirin.
•Sol ayak nasıl ve
nereye yerleştirildi?
•Sol kol açısını
değerlendirin.
Sıçrama
•Sağ dizin pozisyonunu
değerlendirin.
•Sol bacağın
pozisyonunu değerlendirin.
•Üst gövdenin
pozisyonunu değerlendirin.
•Sağ kolun pozisyonunu
değerlendirin.
•Sol kol açısını
pozisyonunu değerlendiri.
Yayına Hazırlayan : Özgür GÜRSOY